5651; 23 Mayıs 2007 tarihinde 26530 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yürürlüğe giren, internet erişiminin kontrol altına alınmasını amaçlayan, internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkındaki kanun maddesidir.

Bir diğer tanım ise; internet ortamındaki *içerik sağlayıcı, *yer sağlayıcı, *erişim sağlayıcı ve *toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülükleri ile internet ortamında işlenmiş olan belirli suçlar ile içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin kanun ve usulleri düzenleme kanunudur. Bu kanun gereğince interneti kablolu veya kablosuz kullanıma sunan tüm işletmeler (örneğin, fabrika ve iş yerleri, internet kafeler, kafe-restaurantlar, oteller, üniversiteler vb.) yani internet toplu kullanım sağlayıcılar, kendi iç ağlarında dağıtılan IP adres bilgileri, kullanıma başlama-bitiş tarih ve saatleri, bu IP adresini kullanan cihazın MAC adresinin bilgilerini elektronik ortamda sistemlerine kayıt etmekle yükümlüdürler. Bu bilgilerin doğruluk, bütünlük ve oluşan verilerin dosya bütünlük değerlerinin ‘hash’leri ile yani zaman damgaları (belli bir verinin belirtilen tarihte var olduğunu kanıtlamaktadır. Zaman damgası sunucuları, zaman damgalarını imzalamak için açık anahtar teknolojisinden yararlanır ve veri bütünlüğü ile belirli bir tarihteki varlığını onaylamaktadır.) ile birlikte günlük tutularak bir yıl süreyle saklamak ve gizliliğini temin etmek zorundadır. Bu sayede internet üzerinden işlenmiş olan bilişim suçlarının önemli derecede engellenmesiyle birlikte, suç unsuru teşkil eden herhangi bir durum veya olay sonucunda sorumlu kişilerin tespit edilmesinin kolaylaşarak suçsuz ya da mağdurdan ayrılmasına olanak sağlanmaktadır.

5651 kanunu kapsamında, kullanıcıların internet ortamı üzerinden kandırılma-aldatılma-dolandırılma gibi durumları ve yasal olmayan kötü amaçlı içeriklerden korunması da yer almaktadır.

5651 Sayılı kanunun Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yayımlanan ve zaman içerisinde yenilenip güncellenen yönetmelikleri bulunmaktadır. Bu yönetmelikler ile ilgili kanunun amacı, kapsamı, yükümlü olan sağlayıcılar, denetleme usul ve esasları, idari yaptırım ve uygulamaya ilişkin işlemler gibi birçok farklı başlıklar altında açıklamalar bulunmaktadır. 5651 Kanunu’nun genel gerekçesine bakacak olursak; elektronik ortamda işlenen suçların maalesef hızlı artışı, suçların ortaya çıkarılmasında oluşan zorluklar, toplumsal açıdan oluşabilecek zararların telafisinin olamaması bu konu üzerine etkin ve doğru mücadele için kurumsal bir yapı tarafından yasal bir düzenleme ile oluşturulmasını zorunlu kılmıştır. 5651 Kanunu, Anayasa’nın ‘Ailenin Korunması’ ve ‘Gençliğin Korunması’ başlıklı maddeleri gereğince aileler başta olmak üzere genç ve çocukları uyuşturucu ve uyarıcı madde alışkanlığı, intihara yönlendirme, cinsel istismar, kumar vb. kötü alışkanlıklara teşvik eden yayınların içeriklerinden korumak için önleyici tedbirler alınmasını amaçlamaktadır.

5651 Kanunu maddelerine göre özel hayatın gizliliği konusuna da düzenlemeler getirilmiş ve internet üzerinde yayılan bir içerik ile haklarının ihlal edildiğini düşünen kişiler içeriğin yayından kaldırılmasını talep edebilir ve cevap hakkı kullanabilir hale gelmiştir. 5651 Kanunu’nda belirtilen suçlarla ilişkili şikayetlerin oluşturulabileceği internet bilgi ihbar merkezi de (ihbarweb.org.tr) kurulmuştur.

5651 Kanun maddelerinin kullanıcılar için gerekliliklerinin yerine getirilmesi bir öneri değil zorunluluktur. Kanun maddesini yerine getirmeyen tüm erişim sağlayıcılar (kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişiler) için kanuni yaptırımlar örneğin uyarı, para, hapis, kapatma ve yayından kaldırma gibi cezalar bulunmaktadır.

Kanunun maddeleri, ücretli veya ücretsiz birden fazla kullanıcı için bir veya birden fazla kez internet bağlantısı üzerinden erişim hizmeti vermiş olan tüm kurumları ve kuruluşları kapsamaktadır. İnternet erişimini hizmet amacıyla veya iş devamlılığını sağlamaya yönelik çalışanlarına ya da ziyaretçilerine kullandıran kurumlar ve kuruluşlar ile, internet erişimini kazanç elde etmek amacıyla kullanıcıların hizmetine sunan işletmelerin kullanıcılarına kullandırdıkları internet erişim hizmetinin kanun kapsamı dahilinde kontrol altına alması gerekmektedir.

Erişim sağlayıcıların kanun maddesi ile ilgili genel yükümlülükleri ise, kullanıcıların yasal içerikte olmayan WEB sayfalarına erişimlerinin engellenmesi, erişim log ve kayıtlarının zaman ve tarih mührü ile birlikte tutulması, networklerine bağlı kullanıcıların iç IP loglarının tutulması ve eğer bir WEB sayfası mevcutsa ve bu WEB sayfasını kendi sunucuları üzerinde barındırıyor ise dışarıdan gelen erişimin log ve kayıtlarının tutulması yükümlülükleri arasında yer almaktadır.

İçerik Sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişilerdir.

Yer Sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişilerdir.

Erişim Sağlayıcı: Kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişilerdir.

Toplu Kullanım Sağlayıcı: Kişilere belli bir yerde ve belli bir süre internet ortamı kullanım olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişilerdir.

5651 Sayılı Kanun Resmi Gazete